Batman

Vali	Ekrem Canalp
Bld. Başkanı	Gülistan Sönük – (DEM Parti)
Valilik Sitesi	http://www.batman.gov.tr/
Belediye Sitesi	https://www.batman.bel.tr/
Nüfus	654 bin 528 (2024)
Bölgesi	Güneydoğu Anadolu Bölgesi
İlçe Sayısı	5
İlçeleri	Kozluk, Sason, Beşiri, Gercüş, Hasankeyf
Yüzölçümü	4694 Km²
Rakım	550m
Posta Kodu	72000
Alan Kodu	488
Plaka Kodu	72
Koordinatı	37.88738, 41.13221
Başlıca Geçim Kaynakları	Tarım, Enerji, Petrol, Turizm
El Sanatları	Kilim ve Halı Dokumacılığı, Yün Çorap, Kumaş Dokumacılığı

Batman’ın hikâyesi çok eskilere gitmez. 1930’lu yıllarda İluh adında küçük bir köy olan Batman; 1940 yılında, Türkiye’de ilk kez petrolün Batman’da bulunmasıyla hızla gelişmeye başlamış ve 1990 yılında il olmuş. Bir başka deyişle Batman, petrol ile yeniden doğmuş. 450’den fazla petrol kuyusunun bulunduğu Raman’da yol kenarında, ovalarda, dağlarda her yerde demir atları görmek mümkündür.

Batman kent merkezi yeni bir yerleşim olmasına karşın, yakın çevresinde tarih öncesi devirlerden beri yerleşim olduğu bilinmektedir. Batman’ın ilk kurulduğu yer olan İluh Köyü de aslında bir höyüktür. İluh, Hallan Çemi ve Garzan boyunca Kuriki Höyük, Sumaki Höyük, Gre Amer ve daha nice höyükte ve de Hasankeyf Höyük’ünde bölgenin 10 bin yıllık öyküsünün izlerini bulmak mümkündür.

Dicle’nin aktığı topraklarda zengin tarihi geçmişi koruyan Batman ve Batman denilince akla gelen antik kent Hasankeyf, bini aşkın mağaraları ve tarihsel anıtlarıyla bir doğa harikasıdır. İçkale, Zeynel Bey Türbesi, Sason Kanyonu, Mor Kiryakus Manastırı ve Batman Müzesi keşfedilmeyi bekleyen eşsiz tarihi ve kültürel değerlerdir.

Leziz yemekleri, başta Hasankeyf olmak üzere ev sahipliği yaptığı tarihi değerleri, misafirperver halkı, yanı başında binlerce yıllık bir tarihi barındıran yeni modern şehir merkezi ile Batman konuklarını bekliyor. BATMAN GEZİLECEK YERLER

Batman… Mervaniler’in, Artuklular’ın, Eyyubiler’in, Akkoyunlular’ın vatanı. Dicle Nehri’nin bereketli kıldığı, manastırları, kanyonları ve kaleleriyle bilinen, her köşesinde tarihi, kültürel ve doğal güzellikler barındıran Batman…

Batman denilince akla Hasankeyf gelir. Taşlara işlenmiş eski bir kent olan Hasankeyf, Mezopotamya’nın tüm güzelliğini yıpranmış gövdesine işlemiş gibidir.

Hasankeyf geçmişin mührüdür, Mezopotamya’nın bağrına vurulmuş…

ve “Zamanın durduğu yer” sözü bir yere yakışıyorsa, bir yere aitse,

O yer kesinlikle Hasankeyf’tir…

İçkale, Zeynel Bey Türbesi, Sason Kanyonu, Mor Kiryakus Manastırı, Batman Müzesi, yeryüzünde Arapça’nın yayıldığı en kuzey nokta olma özelliğine sahip Sason da Batman’da görülecek yerler arasında.

Ama siz illa ki Hasankeyf’te, bir bardak sıcak çay eşliğinde Mezopotamya’nın muhteşem güzelliğini seyre dalın. ‘Zamanın durduğunu’ hissedeceksiniz…

Batman’ın Türkiye’nin her yerinden karayolu bağlantısı bulunmaktadır.

Batman Havalimanı’na düzenli uçak seferleri vardır.

Kurtalan Express’i Batman’ın merkezinden geçmektedir.

Tırşık

Batman mutfağının en özgün ve lezzetli yemeklerinden biri olan Batman usulü tırşık, yöresel lezzetleri sevenler için ideal bir seçimdir. Kuzu eti, patlıcan, biber ve domates ile hazırlanan bu güveç yemeği, doyurucu olmasıyla da ön plana çıkar. Batman usulü tırşığın lezzeti, etin yumuşaklığı ve sebzelerin aromasıyla birleşerek unutulmaz bir deneyim yaşatır.

Dolma

Batman mutfağının en sevilen yöresel lezzetlerinden biri olan Batman usulü dolma, geleneksel tatları sevenler için vazgeçilmez bir seçenektir. İnce ince oyulmuş sebzelerin içine özenle hazırlanan kıymalı iç harç, yöreye özgü baharatlarla buluşarak sofralara bambaşka bir lezzet katar. Hem görünümü hem de tadıyla iştah kabartan Batman usulü dolma, özel günlerde, misafir sofralarında ve aile yemeklerinde sıkça tercih edilir. Dolu dolu iç harcı, kıvamında pişmiş sebzeleri ve damakta kalan yoğun aromasıyla Batman usulü dolma, her lokmada yöresel mutfağın ruhunu hissettiren unutulmaz bir lezzet sunar.

Batman Usulü Kütülk

Batman mutfağının en özgün ve lezzetli yemeklerinden biri olan kütülk, yöresel lezzetleri sevenler için ideal bir seçimdir. Haşlama usulüyle yapılan bu köfte, bulgur ve kıyma ile hazırlanan iç harcı ve yumuşak dokusuyla oldukça doyurucu ve lezzetlidir. Kütülk, sadece lezzetiyle değil, sunumuyla da göz kamaştırır. Yuvarlak köftelerin yanında servis edilen yoğurtlu sos ve salata, kütülkü adeta bir sanat eserine dönüştürür.

Şam Böreği

Batman mutfağının en özgün ve lezzetli böreklerinden biri olan Şam böreği, kıyma ve soğan ile hazırlanan harcıyla oldukça doyurucu ve lezzetli olan bu börek, farklı damak zevklerine hitap etmektedir.

Sazan Balığı Kızartma

Batman mutfağının doğal lezzetlerinden biri olan Sazan Balığı Kızartma, yöresel tatları sevenler için eşsiz bir seçenektir. Batman Çayı’nda yetişen taze sazan balığının, özenle temizlenip baharatlarla harmanlanarak kızartılmasıyla hazırlanan bu yemek, dışı çıtır içi yumuşak dokusuyla damaklarda unutulmaz bir tat bırakır. Yanında genellikle bol yeşillik, soğan salatası ve limon eşliğinde servis edilen Masîyê Çem, hem hafif hem de doyurucu oluşuyla özellikle balık severlerin sofralarında özel bir yere sahiptir. Her lokmada Batman Çayı’nın serinliğini ve bölgenin doğallığını hissettiren bu kızartma, gerçek anlamda yöresel bir lezzet deneyimi sunar.

İşkembe Dolması

Batman mutfağının emek isteyen ve en özel lezzetlerinden biri olan işkembe dolması, sakatat sevenler için gerçek bir ziyafettir. Özenle temizlenen işkembe parçalarının içine, baharatlarla lezzetlendirilmiş kıyma, pirinç ve soğanla hazırlanan iç harç doldurulur, ardından dikkatlice dikilerek pişirilir. Uzun ve özenli pişirme süreci sayesinde hem yumuşacık bir dokuya kavuşur hem de iç harcın aroması işkembeye tamamen siner. Geleneksel sofralarda, özel günlerde ve misafir ağırlarken sıkça tercih edilen işkembe dolması, her lokmada eski zamanların mutfak kültürünü hatırlatan, doyurucu ve unutulmaz bir yöresel lezzet sunar.

Kaburga Dolması

Batman mutfağının en özgün ve lezzetli yemeklerinden biri olan kaburga dolması, yöresel lezzetleri sevenler için ideal bir seçimdir. Kuzu kaburgasının içinin pirinç, et, baharat ve badem ile doldurulmasıyla yapılan bu dolma, oldukça doyurucu ve lezzetlidir.

Perde Pilavı

Perde pilavı, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin en meşhur ve göz alıcı pilavlarından biridir. İsmini, pişerken kullanılan özel tencereden ve sofraya sunum şeklinden alır. Lezzeti ve sunumundaki gösterişle özel günlerin ve misafir ağırlamalarının vazgeçilmezi olan perde pilavı, usta ellerde adeta bir sanat eserine dönüşür.

Etli Çiğköfte

Güneydoğu mutfağının vazgeçilmez lezzetlerinden biri olan etli çiğköfte, özenle seçilmiş dana ya da kuzu kıymanın ince bulgur, biber salçası ve yöresel baharatlarla yoğrulmasıyla hazırlanan, emek isteyen özel bir tattır. Uzun süre yoğrularak kıvam alan bu lezzet, acı seviyesi damak tadına göre ayarlanarak hazırlanır ve genellikle marul, maydanoz, taze soğan, nane ve bol limon eşliğinde servis edilir. Hem doyurucu hem de paylaşmaya uygun olmasıyla aile sofralarının, özel günlerin ve misafir ikramlarının baş tacıdır. Her lokmasında baharatın aroması, etin lezzeti ve bulgurun dokusunu bir arada hissettiren etli çiğköfte, geleneksel mutfak kültürünü yaşatan unutulmaz bir lezzet deneyimi sunar.

Ezogelin Çorbası

Türk mutfağının en sevilen çorbalarından biri olan Ezogelin çorbası, hem besleyici hem de iç ısıtan lezzetiyle sofraların vazgeçilmezidir. Kırmızı mercimek, bulgur, pirinç ve çeşitli baharatların uyumuyla hazırlanan bu çorba, özellikle soğuk günlerde adeta şifa niyetine içilir. Nane, pul biber ve tereyağıyla yapılan sosunun çorbaya kattığı koku ve aroma, ilk kaşıkta kendini hissettirir. Doyurucu yapısı sayesinde tek başına bile öğün olabilen Ezogelin çorbası, geleneksel mutfak kültürünü yaşatan, samimi ve sıcak bir lezzet deneyimi sunar.

Tandır Ekmeği

Tandır ekmeği, Orta Doğu ve Asya’da yaygın olarak tüketilen, ince ve oldukça gevrek bir ekmek çeşididir. Yerde açılan ve etrafı çamurla sıvanmış bir çukurun içinde pişirilir. Yufka gibi, oklava ile bir buçuk santim kalınlığında açılır. Üzerine un, susam ve su serpilir. Tandır ekmeği, sadece lezzetiyle değil, tarihi ve kültürel açıdan da önemli bir yere sahiptir. Binlerce yıldır tüketilen bu ekmek, Anadolu mutfağının da önemli bir parçasıdır.

Sason Balı

Sason Çileği

Sason Cevizi

Gercüş Üzümü

Hasankeyf İnciri

Kozluk Domatesi

Batman Halı ve Kilimleri

Batman El Yapımı Bebekler

Tiftik Seccadeler

İğne Oyası

Dantel

Hasankeyf’i ziyaret edebilirsiniz.

Malabadi Köprüsünü ziyaret edebilirsiniz.

Batman Müzesi’nde tarihin izinde bir Dicle yolculuğu yapabilirsiniz.

Sason’u ve Mereto Dağı’nı görebilirsiniz.

Mor Kiryakus Manastırı’nı ziyaret edebilirsiniz.

Bilgisayarın temellerini atan âlim, fen ve teknik adamı, robot, saatler, su makineleri, şifreli kilitler, şifreli kasalar, termos, otomatik çocuk oyuncakları gibi 60 makinenin mucidi ve dünyanın ilk sibernetik bilgini olan dönemin en önemli bilim insanlarından Ebul İz El Cezeri, robot ve otomatik abdest alma makinesinin projelerini külliyeleriyle ünlü Hasankeyf’te hazırlamıştır.

Antik Çağ: Batman ve çevresi Mezopotamya ile Anadolu’nun kesişim noktasında olduğundan çok eski yerleşimlere ev sahipliği yapmıştır. Bölgedeki en önemli antik şehir Hasankeyf’tir. Hasankeyf’in tarihi M.Ö. 4. binyıla kadar uzanır. Sümerler, Asurlar, Persler, Romalılar ve Bizanslılar bu bölgede hüküm sürmüştür. (Temsili Resim)

İslam Dönemi: 7. yüzyılda bölge İslam topraklarına katılmış, Emeviler ve Abbasiler döneminde stratejik öneme sahip olmuştur. Daha sonra Artuklular, Eyyubiler ve Selçuklular yönetiminde kalmıştır. (Temsili Resim)

Osmanlı Dönemi: 1514 Çaldıran Savaşı’ndan sonra Osmanlı topraklarına katılmıştır. Uzun süre Diyarbakır eyaletine bağlı kalmıştır. (Temsili Resim)

Cumhuriyet Dönemi: Cumhuriyet’in ilk yıllarında Batman küçük bir yerleşim yeri iken, 1940’lı yıllarda Petrol keşfi (Raman Dağı ve Batman Rafinerisi) ile hızla büyümüştür. Önce ilçe olmuş, 1990’da il statüsü kazanmıştır. (Temsili Resim)

Günümüz: Bugün Batman, petrol üretimiyle öne çıkan, aynı zamanda Hasankeyf gibi tarihi miraslarıyla tanınan bir ildir.